【チュヴァシ語記事】チュヴァシ語はどうすれば守れる？

Чӗлхене мӗнле упраса хӑвӑрма пулать?

2019年12月15日付 Сувар

Шкулта ирӗклӗ е ирӗксӗр вӗрентесси пирки саккун йышӑнни кунта витӗм кӳмест. Килте калаҫмасан чӗлхене шкулпа кӑна упраса хӑвараймастпӑр.

学校で（チュヴァシ語などの民族語を）選択で教えるか必修で教えるかについての法案が承認されたことはここでは関係ありません。家で話さなければ、言語を学校だけで守ることはできないのですから。

Пирӗн халӑх чӗлхене хӑвӑрт ҫухатса пынинче Мускав та, Шупашкар та, Хусан та айӑплӑ мар. Самани ҫапла. Ҫынсем, эпир улшӑнса пыратпӑр. Ним ҫукранах вырӑс сӑмахӗсемпе усӑ курма тытӑнатпӑр. Ку ахальтен пулса иртмест, пире йӗри тавра вырӑс чӗлхи хупӑрласа илнӗ. "Сувар" (е ытти чӑвашла хаҫата) вуламан, Наци телевиденине курайман, радионе итлеймен ҫыннӑн вӑл пуҫӗнче кӑна.

私たちチュヴァシ人がチュヴァシ語を急速に失っていっているのは、モスクワ（ロシア）のせいでも、チェボクサル（チュヴァシ共和国）のせいでも、カザン（タタールスタン）のせいでもありません。時代がそうなのです。人が、私たちが変わっていっているのです。私たちは何気なくロシア語の単語を使ってしまいますが、これはわけもなく起こっているのではありません。私たちの周りはロシア語にあふれています。チュヴァシ語の新聞、テレビ、ラジオに触れられない人にとって、チュヴァシ語は自分の頭の中にしかないのです。

Ачасен камран вӗренмелле чӗлхене?

子供たちは誰からチュヴァシ語を学べばいいのでしょうか？

Эпир хамӑр та килте чӑвашла тӗрӗс, таса калаҫмастпӑр вӗт: кашни предложени урлӑ "Канешнӑ", "Мушӗт" тата ытти те. Сӑнанӑ-и хӑвӑра? Чӑвашла таса калаҫаякан ватӑсемпе пӗрле пурӑнасшӑн мар, кинсем ҫӗнӗ пӳрт тутараҫҫӗ кӗрӳсене. Камран чӗлхе илемне туймалла пепкен?

私たち大人も、家でチュヴァシ語を正しくきれいに話していないではありませんか。いつも「もちろん」「多分」のような言葉をロシア語で言っています。確かめたことはありますか？若い夫婦はチュヴァシ語をきれいに話すお年寄りと一緒には住もうとはせず、新しい家を建てます。（こんな状況で）子供は誰からチュヴァシ語の美しさを感じられるのでしょうか？

Аттепе анне ӗҫре чухне ачана интернетпа телевизор хӑш чӗлхепе "воспитани" панине эсир манран лайӑх пӗлетӗр. Шкулта 2-3 сехетпе вӗсем чӑнтан вӗренеймеҫҫӗ. Мӗншӗн тесен унӑн кирлӗлӗхне туймаҫҫӗ.

両親が仕事の間、ネットやテレビが子供にどの言語で「教育」しているかを皆さんは私よりもよく知っているでしょう。学校で2-3時間授業をしたところで、子供たちはちゃんと学ぶことはできません。なぜなら、チュヴァシ語の必要性を感じないからです。

Ҫавӑнпа хурланатпӑр та ачасен чӑвашла пуплевӗнчи синтаксис улшӑнса пынишӗн. Вӗсем пирӗнпе чӑвашла калаҫнӑ чух вырӑсла шухӑшлаҫҫӗ: "Хӑҫан эпӗ шкула кайрӑм, эпӗ унта юлташа куртӑм". "Эпӗ шкула кайсан юлташа куртӑм" мар, "Когда я пошёл в школу, я увидел друга". Ҫавӑнпа та паян ялта чӑвашла вӗренекен ача та чӑваш чӗлхине тӑван чӗлхе пек мар, ют чӗлхе пек вӗренет тесе пӗтӗмлетӳ тума пулать. Вырӑс чӗлхи никӗсӗнче. Тен, эпӗ йӑнӑшатӑп пулӗ, анчах И. Я. Яковлев пире урӑхларах вӗрентсе хӑварнӑччӗ мар-и?

ですから私たちは、子供たちの話すチュヴァシ語の文法が変わっていっていることを心配しています。彼らは私たちとチュヴァシ語を話すときもロシア語で考えているので、ロシア語を直訳したような話し方をします。ですので、こんにち村でチュヴァシ語を学ぶ子供も、チュヴァシ語を母語としてではなく、外国語として学んでいるような状態だと言うことができます。ロシア語で教わっているということです。もしかしたら、私が間違っているのかもしれませんが、（チュヴァシ文化の父）イヴァン・ヤコヴレフはそのようには教えていなかったではありませんか？

Эпир ачасемпе чӑвашла тӗрӗс калаҫмастпӑр, вӗсем йӑнӑш калаҫнине тӳрлетместпӗр пулсан, ӑҫтан чӗлхе пӗлӗвне илмелле вӗсен? Мӗн кӗтмелле вӗсем ӳссе-ҫитӗнсе ача ҫуратма тытӑнсан?

Ӗлĕк, тахçанах, шкулсем те пулман, ачасем аслисенчен чĕлхе тăварне ĕмсе илнĕ. Чĕлхе вăл вырăсла каласан средство общения и передачи информации. Шкулта та, телевизорта та, телефонра та, компьютерта та калаçупа информаци вырăсла пулсан, вӗсен вăхăт шайĕ 90% çитсен, чăваш чĕлхин ăçта каймала? Тен цивилизацинчен тарса резервацие хупăнмала? Ун чух чĕлхерен малтан хамăр пĕтетме пултаратпӑр.

私たちが子供たちとチュヴァシ語で正しく話さず、彼らが間違って話しているのを正さないのなら、彼らはどうやってチュヴァシ語を学べばいいのでしょうか？彼らが成長して、子供を産もうというときに何を期待できるというのでしょうか？昔、学校もなかったころ、子供たちは大人たちからチュヴァシ語を吸収して覚えました。言語はコミュニケーションの手段であり、情報を伝達するものです。学校でもテレビでも電話でもパソコンでも、会話や情報がロシア語であれば、それらの時間が9割に達するのであれば、チュヴァシ語の居場所はどこなのでしょう？文明から逃げて、保護区に閉じこもらねばならないのでしょうか？そうなれば、言語より先に我々が滅んでしまうでしょう。

訳者：boltwatts

原文：http://suvargazeta.ru/news/cn-khyparsem/chlkhene-mnle-uprasa-khvrma-pulat